Pen en gatverbinding
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een pen-en-gatverbinding is een traditionele houtverbinding waarbij een uitstekend deel (de pen) van het ene houten onderdeel in een overeenkomstig gat in een ander houten onderdeel wordt geschoven om ze met elkaar te verbinden.
Omschrijving
Deze verbindingstechniek wordt veel toegepast in de houtbewerking en timmerwerk, waaronder in de meubelmakerij, voor kozijnen en bij dakconstructies. De pen kan verschillende vormen hebben, zoals rechthoekig of rond, en het bijbehorende gat wordt uitgehakt of gefreesd met dezelfde afmetingen. De verbinding kan worden versterkt met houtlijm of door middel van toognagels, wiggen of klemmen. Een goede maatvoering van pen en gat is essentieel voor een sterke en stabiele verbinding.
Soorten en toepassingen
Er bestaan diverse varianten van de pen-en-gatverbinding. Een veelvoorkomend onderscheid is tussen een open en een blinde of gesloten pen-en-gatverbinding. Bij een open verbinding is de pen aan beide zijden zichtbaar, bijvoorbeeld bij de verbinding van sporen in een nok. Bij een blinde verbinding is de pen niet zichtbaar na het samenvoegen van de delen, wat vaak wordt toegepast in meubels voor een nette afwerking. De pen-en-gatverbinding wordt beschouwd als een zeer sterke houtverbinding en wordt gebruikt voor diverse constructies waar krachten zoals trek en schuif optreden, waaronder dragende structuren zoals balken en kolommen, raamwerken en meubels zoals stoelen en tafels.
Vergelijkbare termen
Houtverbinding |
Deuvelverbinding |
Zwaluwstaartverbinding
Gebruikte bronnen: